Mədəniyyət Nazirliyi
İnformasiya və ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi, aparıcı məsləhətçi

Müsahibə proqramı üzrə məsul şəxslər:
İnformasiya və ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdir müavini
Qabil Abbasov
Əlaqə vasitələri:
Email:
Telefon: (012) 498-69-07
Azərbaycan Respublikasının Dövlət İmtahan Mərkəzi, Hüquqi təminat və dövlət qulluğu məsələləri şöbəsinin Vəzifələrin idarə edilməsi və ehtiyat kadrlarla iş sektorunun böyük məsləhətçisi
Şərifov Röyal İlqar
Əlaqə vasitələri:
Email: dqqebul@dim.gov.az
Telefon: (012)310 53 16 daxili: 1766


  1. İnformasiya: İnformasiya anlayışı. İnformasiyanın növləri, təqdim olunma formaları. İnformasiyanın emalı. İnformasiyanın ölçü vahidləri. İnformasiya texnologiyaları və onların növləri, informasiya sistemləri, İnformasiyanın saxlanılması metod və formaları. [1,3,10,11,12,17]
    • Fərdi kompüterlər: Fərdi kompüterin növləri, quruluşu və iş prinsipi. Əsas qurğuları və onların təyinatı. Yaddaş qurğuları. Periferiya qurğuları (printer, skaner, proyektor və s.), onların təyinatı. Mərkəzi prosessorların növləri və s. [1,5,3,27],
      • Serverlər: Serverlərin quruluşu və iş prinsipi. Storeclərin növləri, işprinsipi. RAİD kontrollerin iş prinsipi və s.. Serverlərin BİOS səviəsində köklənməsi və s. [27,37,39,40,41,42,43]
        • Kompüter və serverlərin daxili və periferiya qurğuları: İnformasiya sistemləri ilə işləyən müxtəlif qurğuların növləri. Fərdi kompüterlərin və serverlərin daxili qurgularının növləri, funksiyaları, iş prinsipləri, onların quraşdırma qaydaları və s.. [5,27,44,45] 
          • Əməliyyat sistemləri: Windows Server (XX), Windows (XX), MacOS, Android, Linux (RedHat və digər), Unix əməliyyat sistemlərinin iş prinsipləri, fərqləndirən əsas xüsusiyyətlər. Sistemlərin müsbət və mənfi cəhətləri. DNS, Active Directory, DHCP, TCP/IP, VPN, routing (marşrutlama) iş prinsipləri. VMware, vSphere (Virtual super-kompyuterlərin yaradılması) əhəmiyyəti. Microsoft Windows Server (XX) və Lunix şəbəkə infrastrukturunun köklənməsi, idarə və müşayiət edilməsi, şəbəkə xidmətləri (domenin, mail və proksi serverlərin qurulması, müşayiət olunması). Microsoft Windows XX reystrlə iş, təhlükəzizlik məsələləri. Windows və Linux serverlərinin inzibatçılığı. [39, 46, 47, 48, 49, 50]
            • Verilənlər bazaları: Oracle, MS SQL, My SQL, PostgreSQL, Microsoft Access və s. verilənlər bazalarının təyinatı, iş prinsipləri. Verilənlər bazalarının VMware vSphere, Microsoft Windows Server (XX) və Linux üzərində quraşdırılması, idarə və müşayiət edilməsi. [28, 30, 36, 38, 39, 51, 52]
              • Web texnologiyalar: Web proqramlaşdırma (Perl, Oracle APEX, Java, ASPX, MVC, PHP, HTML, XFORM, WebDNA, WebQL, Flash və s.). Web masterinq (HTML/DHTML, JavaScript, CSS, Flash və s.)[9, 23, 29, 31, 32, 35]
                • Proqramlaşdırma dilləri: C++, C#, Java, Delphi, Python, Assambler, Pascal, FoxPro, Vizual Basic və digər proqramlaşdırma dilləri. [9, 23, 29, 31, 32, 35]
                  • Tətbiqi proqramlar: Tətbiqi kompüter proqramları, onların mahiyyəti və iş prinsipləri. Müxtəlif əməliyyat sistemləri üzrə tərtib edilmiş Ofis proqramlarının əhəmiyyəti və iş prinsipləri. Word, Excel, PowerPoint, Access, Outlook, Photoshop, Coreldraw proqramlarının spesifik xüsusiyyətləri, macroslarin iş prinsipləri və tətbiqi. Müxtəlif internet brauzerlərin iş prinsipləri və qurulması. [5, 53, 54]
                    • Şəbəkə texnologiyaları: Şəbəkə texnologiyalarının iş prinsipləri. Lokal-kompüter şəbəkələrinin qurulması, inkişaf etdirilməsi və istismarı məsələləri. Şəbəkə sistemləri inzibatçısının vəzifə və funksiyaları. Kommunikasiya sistemlərinin idarə olunması. DNS, Active Directory, DHCP, TCP / IP, VPN və s. avadanlıq və proqram uzərində qurulması yolları və metodları. Şəbəkə qurğularının növləri, təyinatı, iş prinsipi. Geniş tətbiq olunan şəbəkə qurğuları. [4,16,56,57]
                      • İnformasiya təhlükəsizliyi: Korporativ şəbəkələrin informasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi. Sistem və proqram təminatlarının informasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi. Şəbəkələrarası ekranlar və virtual şəbəkələr. Təhlükəsizlik proqramları və qurğularınin tətbiq edilməsi. Antiviruslar. Təhlükəsizliklə bağlı zəruri qurmaların system reyestri vasitəsilə yerinə yetirilməsi. “Hardvare” və “Softvare” təhlükəsizlik həlləri. [16, 17,56, 57]
                        • Fərdi kompüterlərin proqram təminatı: Sistem və tətbiqi proqram təminatı. Sistem proqram təminatının elementləri: əməliyyat sistemləri, xidməti proqramlar, arxivatorlar, antiviruslar və s. Tətbiqi proqram təminatının elementləri: mətn prosessorları, cədvəl prosessorları, elektron təqdimat proqramları, verilənlər bazasını idarəetmə sistemləri, şəbəkə proqramları, xüsusi sahalər üzrə yazılmış proqramlar və s. [5, 53, 54, 58, 59]
                          • Serverlərin proqram təminatı: Verilənlər bazaları, mail serverlər, veb serverlər, Proxy serverlər, firewall, təhlükəsizlik serverləri və proqramları, antiviruslar, SharePoint Server, Exange Server, və s. qurulması və istismarı. [58, 59]
                            • İnformasiya cəmiyyəti: İnformasiya cəmiyyəti anlayışı. İnformasiya azadlığı. Sosial şəbəkələr və onların mahiyyəti. İnformasiya cəmiyyətinə aid əsas beynəlxalq sənədlər. Azərbaycan Respublikasında informasiya cəmiyyətinin qurulması istiqamətində dövlət siyasəti, bu sahədə həyata keçirilən dövlət proqramları. İnformasiya cəmiyyətinin inkişafının qiymətləndirilməsi üsulları, indikatorlar. İnformasiya fəzaları. İnforma­siya resursları. İnformasiya inqilabları. İnformasiya mədəniyyəti. Müvafıq Fərman, Sərəncam, Qərar və Qanunlar. [8, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22]
                              • Elektron dövlət anlayışı. Elektron dövlətin elementləri. Elektron dövlətin qurulması istiqamətində beynəlxalq təcrübə. Azərbaycan Respublikasında elektron dövlətin qurulması istiqamətində həyata keçirilən dövlət siyasəti. Elektron Azərbaycan. Elektron imza və elektron sənəd. Müvafıq Fərman, Sərəncam, Qərar və Qanunlar. [8, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 62,63,]
                                • Elektron xidmət: E-xidmət anlayısı. Elektron xidmət nümunələri, digər dövlətlərdə tətbiq olunmuş e-xidmət sistemləri haqqında məlumatlar. E-xidmətin iş prinsipləri və növləri. Müvafıq Fərman, Sərəncam, Qərar və Qanunlar. [8, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 62,63, ]

                                  Ədəbiyyat:

                                  1. Ə.M.Abbasov, M.N.Əlizadə, E.V.Seyidzadə, M.Ə.Salmanova “İnformatika və kompüterləşmənin əsasları”, Bakı 2006
                                  2. A.Y.Əliyev “İnformatika və proqramlaşdırma”, Bakı, 2008, səh.404.
                                  3. Ə.Ə.Əliyev, A.Y.Əliyev, C.K.Kazımov “İnformatikanın əsasları”, Bakı, 2008, səh.298.
                                  4. T.İbrahim-zadə, Y.Sərdarov “Kompüter şəbəkələrinin əsasları və proqram təminatı”, Bakı, 2008
                                  5. İ.C.Calallı “Kompüter. Bunu öyrənməyə nə var ki!”, Bakı, 2008, səh. 384
                                  6. O.Gündüz, Q.Əfəndiyev, N.Rüstəmov “Kompüter. İnformasiya texnologiyalarının əsasları”, Bakı, 2006, səh.304.
                                  7. O.Gündüz “Jurnalistlər üçün informasiya texnologiyaları”, Bakı, 2009, səh.104.
                                  8. R.M.Əliquliyev, Y.N. İmamverdiyev “Rəqəm imzası texnologiyası”, Bakı, 2003, səh.132.
                                  9. А.Г.Федоров, “JavaScript для всех”, Москва, 1998, 384 с.
                                  10. Əliquliyev R.M., Valehov C.F., Mahmudov R.Ş. İnternet-jurnalistikanın formalaşmasının bəzi aspektləri – Bakı, 2008, “İnformasiya texnologiyaları”, 32 s.
                                  11. Əliquliyev R.M., Mahmudova R.Ş. İnformasiya mədəniyyəti: mahiyyəti, formalaşdırılması problemləri və həlli yolları. – Bakı, 2008, Bakı Universitetinin Xəbərləri. Sosial-siyasi elmlər seriyası. № 1. s.137-145.
                                  12. Уэбстер Ф. “Теории информационного общества”, Москва, 2004, 400 с.
                                  13. Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi. İnformasiya cəmiyyətinin 100 əsas anlayışı. Bakı, 2008
                                  14. Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə 2005-2008-ci illər üçün Dövlət Proqramı (Elektron Azərbaycan)
                                  15. Azərbaycan Respublikasının inkişafı naminə informasiya və kommunikasiya texnologiyaları üzrə milli strategiya (2003-2012-ci illər)
                                  16. Окинавская Хартия глобального информационного общества
                                  17. Inrormasiya texnologiyaları, elektron hökumət və elektron xidmətlər haqqında Fərman, Sərəncam, Qanunlar.
                                  18. Всемирная встреча на высшем уровне по вопросам информационного общества (Женева, 2003 г. – Тунис, 2005 г.), Декларация принципов
                                  19. Всемирная встреча на высшем уровне по вопросам информационного общества (Женева, 2003 г. – Тунис, 2005 г.), План действий
                                  20. Тунисское обязательство, принятое на Всемирной встрече на высшем уровне по вопросам информационного общества (Тунисский этап) 18 ноября 2005 года
                                  21. Всемирная встреча на высшем уровне по вопросам информационного общества (Женева, 2003 г. – Тунис, 2005 г.), Тунисская программа для информационного общества
                                  22. Всемирная встреча на высшем уровне по вопросам информационного общества (Женева, 2003 г. – Тунис, 2005 г.), Индекс доступа к цифровым технологиям
                                  23. Кент Бек - Экстремальное программирование: разработка через тестирование. Переводчик: П. Анджан Языки: Русский, Питер 2003 г.
                                  24. Süleyman Uzunkörpü- ALGORITMALAR dil: türk, 1. Başkı: Eylül 2014 İSTANBUL
                                  25. Мартин Фаулер - Рефакторинг. Улучшение существующего кода (Refactoring: Improving the Design of Existing Code). Переводчик: С. Маккавеев, Языки: Русский, Издательство: Символ-Плюс -2008 г.
                                  26. Э.Гамма, Р. Хелм, Р. Джонсон, Дж. Влиссидес - Приемы объектно-ориентированного проектирования. Паттерны проектирования .Языки: Русский, Издательство: -2007 г.
                                  27. А.Газаров - Устранение неисправностей и ремонт ПК своими руками на 100%. Издательство: Питер, 2013 г.
                                  28. Прамодкумар Дж. Садаладж, Мартин Фаулер - NoSQL. Новая методология разработки нереляционных баз данных- Переводчик: Д. Клюшин, Языки: Русский, Издательство: Вильямс -2013 
                                  29. Автор: Макс Шлее - Qt 4.8. Профессиональное программирование на C++. Языки: Русский, Издательство: БХВ-Петербург -2012 г.
                                  30. Александр Бондарь- Microsoft SQL Server 2012. Языки: Русский, Издательство: БХВ-Петербург- 2013 г.
                                  31. Автор: Алистер Коберн -Быстрая разработка программного обеспечения. Переводчик: Вл. Стрельцов, Языки: Русский, Издательство: Лори -2013 г
                                  32. Виктор Штерн- С++. Переводчик: С. Орлов, Языки: Русский, Издательство: Лори - 2013 г
                                  33. Linux Format, Периодическое издание, Редактор: Кирилл Степанов
                                  34. Издательство: Лапин- 2012-2013 г г.
                                  35. А. А. Орлов .PHP. Полезные приемы. Языки: Русский, Издательство: Горячая Линия - Телеком -2013 г.
                                  36. Майкл Армстронг-Смит, Дарлен Армстрогнг-Смит - Oracle Discoverer, Языки: Русский, Издательство: Лори -2013 г.
                                  37. Рэнд Моримото, Майкл Ноэл, Омар Драуби, Росс Мистри, Крис Амарис- Microsoft Windows Server 2008 R2. Полное руководство. Языки: Русский, Издательство: Вильямс -2011 г.
                                  38. Ицик Бен-Ган- Microsoft SQL Server 2012. Высокопроизводительный код T-SQL. Оконные функции. Языки: Русский, Издательство: Русская Редакция, БХВ-Петербург -2013 г
                                  39. Автор: В. Б. Комягин, Ф. А. Резников -Ubuntu Server 2012-2015 + настольные ПК с Ubuntu в офисе (+ DVD-ROM), Языки: Русский, Издательство: Триумф - 2012 г.
                                  40. В. Л. Цирлов- Основы информационной безопасности. Краткий курс. Языки: Русский, Издательство: Феникс- 2008 г.
                                  41. https://habr.com/company/hpe/blog/272667
                                  42. https://joomla-guru.ru/domashnij-web-server/34-nastrojka-bios-dlya-avtozapuska-servera
                                  43. https://xakep.ru/2017/06/02/howto-raid-initial-setup/
                                  44. https://www.compgramotnost.ru/sostav-computera/dopolnitelnye-ustrojstva-computera
                                  45. http://robotlandia.ru/demo/comp/0102.htm
                                  46. https://habr.com/post/222501/
                                  47. https://1cloud.ru/help/windows/ustanovka-i-nastrojka-smtp-na-windovs-server
                                  48. https://vps.ua/wiki/windows-vps/software-installation/install-openvpn-windows-vps/
                                  49. http://it.ru.net/%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D0%B0-windows-server-2016-%D0%B2-%D0%BA%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5-%D0%B2%D0%B8%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B9/
                                  50. http://sebeadmin.ru/linux-unix/ustanavlivaem_linux_server.html
                                  51. https://ru.wikihow.com/%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%82%D1%8C-%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D1%83-%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85-Oracle-Express-Edition-11G
                                  52. https://php-myadmin.ru/learning/instrument-mysql.html
                                  53. http://4users.info/ustanovka-microsoft-office-word-excel-access/
                                  54. http://compteacher.ru/microsoft-office/
                                  55. https://www.factroom.ru/life/lifehacks/9-facts-about-computer-security
                                  56. https://books.google.az/books?id=ujlIxytvUqsC&pg=PA23&lpg=PA23&dq=%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F+%D1%81%D0%B5%D1%82+%D0%B8+%D0%B1%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%82&source=bl&ots=wfQT91rh8J&sig=NMYwMqpXO55yAwo9SSR-sVx-p68&hl=az&sa=X&ved=2ahUKEwjn5YXUpMvcAhWQyKQKHY1sCDQQ6AEwC3oECAUQAQ#v=onepage&q=%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F%20%D1%81%D0%B5%D1%82%20%D0%B8%20%D0%B1%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%82&f=false
                                  57. https://camafon.ru/informatsionnaya-bezopasnost/kompyuternaya
                                  58. http://xoops.ws/modules/instruction/instr.php?id=8
                                  59. https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/681871
                                  60. www.mct.gov.az
                                  61. www.e-qanun.gov.az
                                  62. www.prezident.az
                                  63. www.oyrenmek.blogspot.com
                                  64. www.millibyte.az
                                  65. www.msdn.microsoft.com 
                                  66. www.e-gov.az
                                  67. www.e-imza.az